CHÂU CHẤU LÚA
Tên khác: Châu chấu, Cào cào, Trách mãnh, Trung hoa đạo hoàng, Thủy đạo hoàng.
Tên khoa học: Oxya chinensis Thunberg, họ Châu chấu (Arididae). Châu chấu lúa có nhiều ở đồng lúa, đồng cỏ nước ta.
Mô tả: Thân dài 3-4 cm, Châu chấu trưởng thành con cái thân dài hơn con đực, màu xanh hoặc vàng nâu bóng. Đầu hình tam giác tù, râu dạng sợi ngắn và mảnh, mắt kép to có một vệt dọc màu nâu sẫm chạy suốt hai bên lưng ngực. Lưng dài hơn đầu, bụng có ngấn. Hai cánh dày phẳng, kéo dài quá bụng. Hai chân sau to, có khả năng nhảy xa.
Bộ phận dùng: Cả con bỏ ruột.
Thành phần hóa học chính: Protid, lipid, nguyên tố vi lượng.
Công dụng: Châu chấu lúa vị cay ngọt, tính ấm, có công dụng chỉ khái bình suyễn, tư bổ cường tráng, định kính tức phong, giải độc thấu chẩn, được dùng để chữa ho gà, hen phế quản, trẻ em co giật, hầu họng sưng đau, sởi, viêm tai giữa, viêm da lở loét...
Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 30-50 con, dạng thuốc sắc, uống, dùng ngoài, dùng riêng hay phối hợp các vị thuốc khác.
Bài thuốc:
1. Chữa ho hen, ho gà: Châu chấu lúa 5g (khô), Tử uyển 9g, Khoản đông hoa 9g, Bách bộ 9g, Cam thảo 6g, Anh túc xác 2g, Tuyền phúc hoa 10g, sắc uống mỗi ngày một thang. Hoặc Châu chấu lúa 30 con, Sinh cam thảo 5g, sấy khô, tán bột, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 1g.
2. Chữa viêm da nứt nẻ do giá rét: Châu chấu lúa 5g (khô), Hồng hoa 15g, Xuyên tiêu 10g, Can khương 10g, Nhục quế 6g, Đinh hương 3g, Ngày 1 thang, lấy nước tẩm gạc đắp lên trong 30 phút, mỗi ngày 2 lần.
3. Chữa trẻ em kinh phong cấp mạn: Châu chấu lúa 30 con, sấy tán bột, uống 3 lần trong ngày với nước sắc Bạc hà 3g, Câu đằng 3g.
4. Chữa trẻ em cam tích (suy dinh dưỡng): Châu chấu lúa 30 con sắc hoặc tán bột uống, nướng hoặc rang chín ăn hàng ngày.
Lưu ý: Loài châu chấu ma (Dissosteira carolina L.) thường có màu xám nâu cũng được sử dụng như Châu chấu lúa.