GÀ ÁC
Tên khác: Ô cốt kê, Gà xương đen.
Tên khoa học: Gallus gallus domesticus Brisson, họ Chim trĩ (Phasianidae). Gà ác được nuôi nhiều làm thuốc, thực phẩm bổ dưỡng.
Mô tả: Là giống gà nuôi, màu lông thường trắng, đen hoặc giống gà khác song có da đen, thịt, xương đen toàn bộ hay đen một phần.
Bộ phận dùng: Cả con.
Thành phần hóa học chính: Protid, các chất khoáng.
Tính vị, công dụng: Vị ngọt, tính bình, bổ can, thận, ích khí bổ huyết, điều kinh chỉ đới, dùng chữa cơ thể suy nhược, chân tay yếu mỏi, đau lưng, đái tháo đường.
Cách dùng, liều lượng: Ngày 1 con, dạng thực phẩm, dạng hoàn.
Bài thuốc:
1. Chữa cơ thể suy nhược: Gà xương đen 1 con làm thịt, nấu chín kỹ, chia 3 lần ăn trong ngày.
2. Chữa phụ nữ tỳ vị hư nhược, khí huyết bất túc: Gà xương đen 1 con làm thịt, bỏ nội tạng, Sinh địa, Thục địa, Thiên môn, Mạch môn, mỗi thứ 100g cho vào trong bụng gà, hầm nhừ, bỏ bã thuốc, đem gà sấy khô, lại dùng Đỗ trọng, Xuyên nhung, Bạch truật, Đan sâm, Phục linh, Đương quy mỗi thứ 100g, Nhân sâm, Nhục thung dung, Bổ cốt chi, Sa nhân, Cam thảo mỗi thứ 50g, Hương phụ 200g. Tất cả nghiền mịn, làm thành viên nhỏ, mỗi ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 6g, dùng nước cơm uống với thuốc.
3. Chữa đi lỏng lâu ngày do tỳ hư: Gà xương đen 1 con, làm sạch, dùng Đậu khấu 30g, Thảo quả 2 quả, thiêu tồn tính, cho vào trong gà, hầm kỹ để ăn.
4. Chữa xích bạch đới, di tinh, di niệu, chân tay mỏi mệt: Gà xương đen 1 con, Bạch quả, Liên nhục, Ý dĩ nhân, mỗi thứ 25g, Hồ tiêu 5g. Làm thịt gà, bỏ lông và nội tạng, các dược liệu tán nhỏ, cho vào trong gà nấu kỹ để ăn.
5. Tai điếc do thận hư, ù tai: Gà xương đen 1 con, Rượu vang ngọt 1 lít, nấu chín để ăn, liên tục 3-5 con.