Nguyên tắc “5 đúng” trong sử dụng thuốc

Tuân thủ đúng 5 nguyên tắc trong sử dụng thuốc của Bộ Y tế sẽ hạn chế những sự cố đáng tiếc xảy ra do nhân viên y tế phát sai thuốc cho người bệnh.

Dùng thuốc đúng người bệnh

Dùng đúng thuốc đúng bệnh một trong những phần quan trọng nhất trong việc dùng thuốc. Nghĩa là phải đảm bảo rằng thuốc được được đưa vào đúng người bệnh sử dụng. Bởi có nhiều người bệnh giống nhau về tên, giống họ, thậm chí bằng tuổi. Vậy nên để tránh nhầm lẫn là khi có 2 người bệnh giống nhau ta cần sắp xếp giường khác và phòng khác nhau hoặc nếu không thì có thể cho họ nằm ở 2 vị trí cách xa nhau để tránh nhầm, và điều quan trọng nhất là ta phải hỏi tên họ, hỏi số giường, hỏi số phòng trước khi sử dụng thuốc.

Sử dụng đúng thuốc

Lưu ý: Khi dùng thuốc cho người bệnh, các điều dưỡng phải đọc nhãn thuốc 3 lần vào 3 thời điểm sau:

• Ngay khi lấy thuốc ra khỏi vật chứa thuốc: lọ, ống, chai thuốc.
• Ngay khi lấy thuốc ra khỏi tủ hoặc nơi cất giữ.
• Đọc trước khi trả chai, hoặc lọ thuốc về chỗ cũ hoặc bỏ vào thùng rác.

Việc tính toán liều dùng cần phải được chính xác. Bởi vậy để tránh nhầm lẫn các điều dưỡng viên cần phải lấy thuốc trong môi trường hoàn toàn yên tĩnh, cần phải chú tâm cao độ, cũng không làm việc gì khác, và đôi khi cũng cần kiểm tra lại sự tính toán của chính mình bằng cách so với các điều dưỡng khác. Khi tính toán liều thuốc chính xác rồi thì người điều dưỡng phải biết dùng dụng cụ đo lường chính xác tới từng ml hay từng giọt một, hay như việc bẻ đôi một viên thuốc nên dùng các dụng cụ cắt thuốc cho cân xứng. Đối với số lượng thuốc quá nhỏ chỉ ài giọt ta có thể cho trực tiếp vào miệng người bệnh hoặc có thể cho một ít nước vào ly trước khi nhỏ thuốc vào để tránh thuốc dính vào ly.

Sử dụng đúng đường dùng thuốc

Sử dụng thuốc điều dưỡng viên cần phải kiểm tra chắc chắn thuốc dùng cho đường nào: đường uống, bôi ngoài da, hay niêm mạc hoặc tiêm vì nếu nhầm lẫn thì sẽ gây hậu quả rất nghiêm trọng cho người bệnh. Ví dụ: nếu thuốc dùng ngoài da lại đem uống sẽ gây ngộ độc bởi những chất không thể hấp thu qua niêm mạc tiêu hoá, hoặc thuốc dùng tiêm bắp lại dùng tiêm tĩnh mạch sẽ có thể gây thuyên tắc mạch bởi vì thuốc tiêm bắp có thể có tính chất không tan trong máu.

Sử dụng đúng thời gian

Cac điều dưỡng viên phải biết vì sao một số thuốc được cho y lệnh vào đúng một số giờ nhất định trong ngày. Ví dụ thuốc lợi tiểu không nên dùng sau 15h vì người bệnh có thể đi tiểu ban đêm dẫn đến mất giấc ngủ, hay như một số thuốc kháng sinh cần duy trì nồng độ thuốc đều trong máu bởi phải cách mỗi 8 tiếng hoặc 12 tiếng phải dùng thuốc một lần. Bởi vậy nếu không thực hiện đúng thì hiệu quả của việc điều trị sẽ giảm hoặc đôi khi sẽ mất tác dụng và có thể gây nặng thêm cho người bệnh.