Sức khỏe đời sống-FDA cho phép dùng muỗi biến đổi gene để chống dịch Zika tại Mỹ

Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho biết họ không tìm thấy tác động đáng kể nào lên môi trường khi triển khai thử nghiệm côn trùng chống lại dịch Zika tại bang Miami.

Việc triển khai sử dụng muỗi biến đổi gene với hy vọng có thể giúp khống chế sự lây lan của virus Zika đã được chấp thuận tại bang Florida bởi Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ.

Thứ sáu vừa rồi (5/8), chính quyền Florida cho biết cùng một loài muỗi đã lây nhiễm Zika cho 15 trường hợp trong khu vực Wynwood thuộc bang Miami, các trường hợp mắc Zika đầu tiên do muỗi cũng được phát hiện tại Mỹ.

Hadyn Parry, giám đốc điều hành của Oxitec, công ty đã tạo ra côn trùng biến đổi gene, cho biết ông thực sự cảm thấy hài lòng bởi FDA đã chấp thuận hoạt động thử nghiệm này. Parry cũng ra sức kêu gọi các cơ quan chức năng cấp phép khẩn cấp cho Oxitec để thử nghiệm các loài côn trùng ở Miami như một biện pháp kiểm soát cần thiết.

Parry nói thêm: "Chúng tôi thật sự cảm thấy rất hài lòng. Muỗi vằn đực (Aedes aegypti) là kẻ thù phổ biến số 1 hiện nay. Loài muỗi này mang vectơ của con người và sống trong môi trường xung quanh chúng ta, càng đi sâu vào trung tâm loài muỗi này càng nhiều".

Một cán bộ vệ sinh đang dùng bình xịt để diệt muỗi tại bang Miami. (Ảnh: ddp USA/Rex Shutterstock).

Oxitec, một phần phụ của dự án tại trường đại học Oxford, gần đây đã được mua bởi Intrexon, tập đoàn chuyên sản xuất táo Arctic và cá hồi vỗ béo AquaBounty. Các thông báo của FDA gần như đã mở đường cho việc đưa loài muỗi vào thử nghiệm thực nghiệm tại Key Haven, một hòn đảo nhỏ thuộc Florida Keys. Trở ngại duy nhất còn lại chính là các cử tri của Monroe County.

Vào tháng 11, khoảng 52.000 cử tri sẽ quyết định liệu họ có muốn tiếp tục triển khai thử nghiệm hay không. Cuộc trưng cầu này không bị ràng buộc về mặt pháp lý nhưng hầu hết các thành viên trực thuộc ban kiểm soát muỗi Florida Keys đều nhất trí rằng họ sẽ tuân theo ý muốn của đại đa số cử tri. Dù sao đi nữa, cuộc thử nghiệm cũng làm dấy lên vô số cuộc tranh cãi sôi nổi và nhiều cư dân đã lên tiếng phản đối việc đưa loài muỗi vào thử nghiệm.

Muỗi Aedes aegypti được cho là trung gian chính chịu trách nhiệm cho việc lây lan đại dịch Zika, một căn bệnh chủ yếu lây truyền qua muỗi. Virus Zika là nguyên nhân gây ra bệnh dị tật đầu nhỏ với những đứa trẻ sinh ra với đầu nhỏ bất thường và gánh chịu những vấn đề về sức khỏe suốt đời.

Thử nghiệm của Oxitec tại Florida sẽ kéo dài từ 6 tháng đến 22 tháng với mục tiêu làm giảm dân số của loài muỗi độc hại Aedes aegypti. Muỗi cái Aedes aegypti khi giao phối với muỗi đực biến đổi gene mang tên OX513A sẽ làm cho con của chúng chết trước khi đạt tới giai đoạn trưởng thành và do đó nó không còn khả năng duy trì nòi giống nữa.

Không có số liệu rõ ràng về việc có bao nhiêu muỗi đực biến đổi gene sẽ được tung ra, Parry cho biết có thể có 20 đến 100 con muỗi trên mỗi người trên đảo.

Muỗi Aedes aegypti được cho là trung gian chính chịu trách nhiệm cho việc lây lan đại dịch Zika.

Thông báo của FDA vào ngày thứ Sáu đã cho thấy không có tác động đáng kể nào lên môi trường sau khi xem xét dữ liệu của Oxitec về việc liệu thử nghiệm muỗi Aedes aegypti có gây ra bất kì phản ứng dây chuyền nào hay không, chẳng hạn như lên chuỗi thức ăn. Hàng ngàn ý kiến của người dân cũng được xem xét đến. Parry từ chối cho biết chi phí mà thành phố phải bỏ ra cho các con muỗi của Oxitec khi FDA chấp thuận rộng rãi chủ trương này.

Cho dù các cử tri Keys có đồng ý thử nghiệm loài muỗi này hay thậm chí chứng minh chúng không liên quan. Oxitec cũng đang triển khai tại một số vùng dịch khác như Panama, Brazil và quần đảo Cayman. Họ cũng đã áp dụng việc xin cấp phép thử nghiệm tại Sri Lanka và Ấn Độ.

Parry cho biết Oxitec cũng đang nghiên cứu phát triển một loài muỗi khác mang tên Aedes albopictus. Giống như muỗi vằn Aedes aegypti, muỗi Aedes albopictus có khả năng truyền virus Zika, sốt xuất huyết và chikungunya.