TAI TƯỢNG ĐUÔI CHỒN
Tên khác: Tai tượng xanh.
Tên khoa học: Acalypha hispida Burm. f., thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). Cây mọc hoang, được trồng làm cảnh ở nước ta.
Mô tả: Cây nhỏ hay cây bụi, cao 1-3m, vỏ màu nâu xanh. Lá mọc so le, phiến xoan hay bầu dục thuôn, dài 8-15cm, đầu nhọn, gốc tròn hay hình tim, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông thưa, nhất là trên các gân, màu lục bóng, cuống lá dài 2-3cm. Cụm hoa dạng bông ở nách lá, dài 20-40cm, mọc thòng xuống, xù xì, màu đỏ tươi, hoa cái ở nách 1 lá bắc có răng to, vòi nhụy như chổi, màu đỏ, bầu có lông. Ra hoa quả quanh năm.
Bộ phận dùng: Vỏ thân, hoa và lá (Flos et Folium Acalyphae Hispidae), dược liệu thu hái quanh năm, thường dùng tươi.
Thành phần hóa học chính: Lá có anthraquinon, flavonoid, saponin, sterol, các hợp chất phenolic, tannin. Hoa có tinh dầu.
Công dụng: Vỏ cây được dùng làm thuốc long đờm, dùng trị ho và chữa bệnh hen. Lá có tác dụng tiêu viêm, sát trùng. Hoa có tác dụng chỉ lỵ chữa tiêu chảy. Lá và hoa được dùng ngoài làm dịu đau vết thương, làm săn da, chữa mụn nhọt lâu ngày không khỏi, lở do bệnh phong dùng uống làm nhuận tràng và lợi tiểu.
Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 15-200g, dạng thuốc sắc, dùng ngoài, dùng riêng hay phối hợp với các vị thuốc khác.
Bài thuốc:
1. Thuốc long đờm, chữa ho, hen: Vỏ thân Tai tượng đuôi chồn 20g, Tía tô, Mạch môn, mỗi thứ 12g, sắc uống.
2. Chữa lỵ, đau bụng, đau bụng đi ngoài: Hoa Tai tượng đuôi chồn 20g sắc uống.
3. Chữa mụn nhọt, lở loét lâu ngày không khỏi, lở do bệnh phong: Lá Tai tượng đuôi chồn 20g, Lá Thuốc lá tươi 20g giã nát hai loại lá, hấp nóng, dùng đắp lên mụn nhọt, chỗ bị loét.
4. Thuốc nhuận tràng, lợi tiểu: Lá, hoa Tai tượng đuôi chồn 20g sắc uống.